Antinutriënten: het begrip heb je vast weleens voorbij horen komen, maar het zegt je misschien niks. Toch krijgen we er dagelijks best wat van binnen en kunnen ze impact hebben op je darmgezondheid. Hoe zit dat met PCOS? Moet je antinutriënten dan minimaliseren en zo ja, hoe? In dit artikel lees je er alles over.

De inhoud van dit artikel is ook te beluisteren als podcast.

Wat zijn antinutriënten?

Het korte antwoord: Antinutriënten zijn stoffen die planten met zich meedragen om zichzelf te beschermen en hun overlevingskans te vergroten. 

Sommige planten worden door die antinutriënten minder aantrekkelijk voor consumptie door klachten te geven aan het spijsverteringssysteem. Ook kunnen ze ervoor zorgen dat een plant zich beter voortplant. Zoals de pitjes van een appel die door de bescherming van antinutriënten het darmstelsel overleeft en vervolgens via de ontlasting ergens een plek vindt om te ontkiemen en uit te groeien tot boom.

Voorbeelden van antinutriënten zijn:

• Lectine
• Fytinezuur
• Oxaalzuur
• Solanine en tomatine
• Proteaseremmers

Waar zitten antinutriënten meestal in?

Antinutriënten vind je terug in bepaalde, plantaardige voedingsbronnen. Granen, noten en peulvruchten bevatten relatief veel antinutriënten, maar ze zitten bijvoorbeeld ook in tomaten, broccoli, spruiten, spinazie en boerenkool.  

Tip: In onze PCOS Balans Formule hebben we per product uitgewerkt welke antinutriënten erin zitten en hoe je daar bewust mee om kan gaan. 

Wat kan het effect zijn van antinutriënten bij PCOS?

Overmatige belasting van antinutriënten kan leiden tot verhoogde ontstekingswaardes in het bloed door laaggradige ontstekingen. Het kan de darmen irriteren en de darmwand meer doorlaatbaar maken, waardoor intoleranties en voedingsreacties kunnen ontstaan. Zeker bij PCOS kan dit tot problemen leiden, omdat PCOS vaak gepaard gaat met darmverstoringen. Daarnaast hebben antinutriënten de eigenschap te binden aan bepaalde vitaminen en mineralen waardoor sneller tekorten van deze stoffen kunnen ontstaan.

Lees ook: PCOS & Buikklachten.

Hoe ga je om met antinutriënten?

Niet alle planten zijn slecht, absoluut niet zelfs. Een heel belangrijk element bij PCOS is het voldoende binnenkrijgen van nutriënten. Je hebt ze nodig om alle systemen en processen in je lichaam draaiende te houden.

Antinutriënten zijn niet te vermijden. Dat is ook niet de bedoeling, je wilt ze alleen minimaliseren. Gelukkig zijn ze te beïnvloeden met verschillende bereidingswijzen. Denk aan weken, koken, stomen of fermenteren. Bonen en peulvruchten worden bijvoorbeeld vaak lang gekookt en geweekt om antinutriënten te verminderen en hun voedingswaarde te verbeteren. Maar ook bladgroentes kunnen worden gekookt om wat van hun calciumoxalaat kwijt te raken.

Als je alle noten en zaden onbereid eet, dan vraag je te veel van je spijsvertering. Neem de natuur als voorbeeld. Een noot probeert de winter te overleven en ontkiemt in de lente pas, in de juiste (weers)omstandigheden. Pas tijdens het ontkiemen treden er veranderingen op die leiden tot de afbraak van antinutriënten.

Wat is de rol van antinutriënten bij je hormonale gezondheid?

Antinutriënten kunnen de darmwand triggeren. Als dat gebeurt, kan die darmwand van minder goede kwaliteit worden. Hierdoor kan de darmwand meer doorlaatbaar worden, met als mogelijk gevolg dat de hoeveelheid histamine wordt verhoogd. Histamine is het stofje waardoor je jeuk en allergische klachten kunt krijgen, en daar waar histamine is, is vaak ook meer oestrogeen. Bij PCOS is dat onwenselijk, omdat je hierbij liever de oestrogenen wat terugdringt en juist het progesteron verhoogt.

Lees ook: Waar begin je om hormonaal en lichamelijk weer in balans te komen?

De doorlaatbaarheid van de darm heeft daarbij een grote link met laaggradige ontstekingen. En laaggradige ontstekingen willen we bij PCOS zoveel mogelijk voorkomen. We willen zo min mogelijk onnodig reactie oproepen van je immuunsysteem, want dat kan een stressreactie geven. En stress willen we zo laag mogelijk houden bij PCOS.

In de basis gaat het allemaal om de stress load verlagen. Bij PCOS is er vaak al stress genoeg.

Lees ook: PCOS & Stress

De rol van dierlijke voeding ten opzichte van plantaardige voeding 

Dierlijk of plantaardig: voor welke voedingspatroon moet je kiezen? Het één is niet beter dan het andere en het één sluit het ander niet uit. Wel zien we dat vrouwen met PCOS vaak al een verminderde spijsverteringwerking hebben en dat alleen planten eten niet voldoende is om genoeg nutriënten binnen te krijgen. Door dierlijke voeding te eten, zoals zuivel, vlees of orgaanvlees heb je geen last van antinutriënten, omdat dieren het al hebben omgezet. 

Conclusie: met kwalitatieve dierlijke producten en goed bereide plantaardige producten valt het meeste winst te behalen bij PCOS.