Dat langdurige stress niet goed voor je is, weet iedereen. Maar wist je dat stress zelfs aangewezen kan worden als de oorzaak van PCOS? Hoe dat precies zit, leggen we uit in dit artikel.

De inhoud van dit artikel is ook te beluisteren als podcast.

Wat is stress daadwerkelijk?

Stress, spanning of druk hebben we allemaal in een bepaalde mate. Dat is niet per definitie erg, want we hebben het nodig om te overleven. In één zin zou je stress kunnen omschrijven als: 

De incompetentie van het lichaam om te reageren op de hoeveelheid prikkels die het ontvangt zonder dat het ten koste gaat van de processen in het lichaam. 

Je lichaam reageert eigenlijk op dezelfde manier op stress als vroeger toen we moesten vechten of vluchten in noodsituaties. Het is een beschermingsmechanisme om te overleven. De hedendaagse samenleving brengt voor veel mensen chronische stress met zich mee. Gelukkig hoeven we in onze huidige samenleving vaak niet meer te vluchten voor noodsituaties (zoals een leeuw of een beer). Toch verschuilen er in onze huidige samenleving veel stressoren die tezamen het lichaam overmatig kunnen belasten.

Wat is de bron van stress?

Stresssituaties hebben we allemaal. De bekendste bron is ons dagelijkse, drukke leven. Met name als je nooit ‘ontstresst’ of even ‘uit staat’ ligt overbelasting op de loer. Door niet op te laden, brand je steeds meer op wat zelfs een burn-out kan veroorzaken. Maar naast ons dagelijkse leven, kan voeding ook voor stress zorgen in je lichaam. Daarnaast speelt je omgeving ook een belangrijke rol in stress. Denk aan allergenen en vervuiling die in de lucht hangen.

Lees ook: PCOS & Stress

Waarom is stress de oorzaak van PCOS?

Als je de oorzaak van PCOS wil bepalen, begint dat eigenlijk bij een vertraagd metabolisme. Dan heeft het lichaam op de rem getrapt, omdat het signaleert dat de omstandigheden niet optimaal zijn. Je lichaam gaat op de ‘overlevingsstand’ en geeft de energie aan de primaire elementen in het lichaam (zoals vitale organen) en niet aan factoren zoals vruchtbaarheid dat niet essentieel is voor overleving van het individu. Een vertraagd metabolisme komt voort uit – je raadt het al – stress! Het is een signalering van het lichaam dat de omgeving niet veilig is. Uiteindelijk is ieder lichaam continu aan het signaleren wat er in de omgeving gebeurt.

Met PCOS kan je gevoeliger zijn voor stressoren dan vrouwen zonder PCOS. Iedereen heeft als het ware een ‘stressemmer’, en die van vrouwen met PCOS is vaak kleiner. Hierdoor is de emmer simpelweg sneller vol en loopt het over. Dit kan leiden tot klachten. Vrouwen zonder PCOS kunnen dezelfde klachten ervaren bij een hogere mate van stress: zo zie je bijvoorbeeld bij topsporters (die hun lichaam veel belasten) of anorexia dat die extremere mate van stress óók kan leiden tot het uitblijven van de menstruatiecyclus. Omdat in e huidige samenleving veel stressoren zijn, is de stressemmer in de basis bij veel mensen al een stuk voller.

Het verschil tussen de werkelijke oorzaak en verstoringen bij PCOS

Veel vrouwen kennen de verstoringen die vaak gepaard gaan met PCOS en wijzen dit aan als de oorzaak. Denk hierbij aan insulineresistentie, laaggradige ontstekingen, darmproblemen, gifstoffen, leverproblemen en een vertraagde schildklier. Dit is in de meeste gevallen echter niet de daadwerkelijke oorzaak van PCOS, maar een gevolg van teveel stress wat uitmondt in PCOS. Het kan gepaard gaan met PCOS en je kunt met de juiste interventies de verstoring verhelpen, maar je kunt het niet aanwijzen als werkelijke oorzaak. Je lichaam gaat, als het ware, om te kunnen dealen met de hoeveelheid stress deze functies beïnvloeden zodat er minder energie verloren gaat. Een vertraagd metabolisme werkt door in alles in het gehele lichaam en je kunt deze verstoringen dan ook niet zomaar los zien van elkaar. Om dit geheel wat overzichtelijker te maken, hebben we het uiteen gezet in onderstaande afbeelding.

Wat kun je doen om stress te verminderen?

Belangrijk is om stress niet als iets negatiefs te zien. Stress en daarmee de stressreactie in je lichaam is van levensbelang en heeft ervoor gezorgd dat we als soort hebben kunnen overleven. Je lichaam probeert je ermee te beschermen.

Gelukkig zijn er genoeg manieren om stress te minimaliseren. Dat doe je vooral door je lichaam alles te geven wat het nodig heeft om alle processen uit te kunnen voeren. Meer stress betekent dat er meer voedingsstoffen en energie nodig zijn.

In een notendop:

1. Stress minimaliseren: stressoren verlagen en meer rust realiseren.
2. Meer stress bestendiger worden, oftewel je lichaam weerbaarder maken: zorg ervoor dat je alles binnenkrijgt wat je nodig hebt om de stressreactie te kunnen realiseren zonder dat het ten koste gaat van de andere processen in je lichaam.

Lees ook: 5x stress verminderen.

Een paar dingen die je vandaag al kunt doen om stress en dus de oorzaak van PCOS aan te pakken:

• Eet 5 tot 6 keer op een dag. Het liefst een maaltijd waarvan de macronutriënten in verhouding zijn. Als je langere tijd niet eet, moet je lichaam uit reserves putten. Dat is stressverhogend.
• Verminder je antinutriënten-inname.
• Neem magnesium en vitamine C-supplementen, want stress rooft magnesium en vitamine C. De hoeveelheid magnesium die nodig is, is niet bij te eten. Vitamine C neem je het liefst in de vorm van camu camu of acerola cherry.